Het Grondwetpad – Een wandeling langs de geschiedenis van de Grondwet in het centrum van Den Haag
De stad Den Haag is bekend als het centrum van onze democratie. Maar hoe duidelijk is de rol die verschillende gebouwen hebben in onze constitutionele democratie? En waar vinden we deze gebouwen? De wandeling het Haagse Grondwetpad geeft antwoord op die vragen. In deze wandeling zijn die plekken opgenomen, die verband houden met artikelen uit de Grondwet. Zo wordt Den Haag als centrum van de Nederlandse constitutie ineens een stuk zichtbaarder! Ga voor meer informatie naar de website van het Grondwetpad.
Het Grondwetpad bestaat uit twee delen. Deel 1 voert langs de locaties 1 t/m 22 en is in ongeveer één uur te lopen. Deel 2 van het Grondwetpad gaat langs 23 t/m 29. Deze locaties liggen verder uit elkaar en deze route kan daarom ook prima per fiets worden afgelegd.
Klik hier voor Grondwetpad deel 2 (23 t/m 29)
Routebeschrijving Grondwetpad deel 1 (1 t/m 22)
1. De wandeling begint op de Hofplaats. Dit is aan de buitenzijde van het Binnenhof, tussen Lange Poten, Spui en Hofweg in.
2. U loopt nu vanaf de Hofplaats, via Lange Poten, linksaf richting Plein. Aan de linkerzijde ziet u de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Als u stopt op de hoek van het Plein, heeft u niet alleen een mooi zicht op de Tweede Kamer, maar ook op verscheidene ‘logementen van afgevaardigden’.
3. Als u op het Plein in de richting van het station kijkt, ziet u verscheidene daken van ministeries: Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (smalle metallic gebouw), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (groene torentjes op rood steen), Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (glazen gebouw) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (‘flatgebouw’ aan Schedeldoekshaven). Binnen landse Zaken en Justitie trekken bij oplevering in de nieuwbouw aan de Wijnhaven, nog dichter bij het Centraal Station.
4. U loopt nu over het Plein langs de Tweede Kamer. Via de Doelenpoort loopt u het Binnenhof op. Let u, voor het betreden van het Binnenhof, even op het Torentje aan de rechterzijde? Dit Torentje met uitzicht op de Hofvijver is de werkkamer van de ministerpresident.
5. U betreedt nu het eeuwenoude machtscentrum van de Hollandse en Nederlandse politiek: het Binnenhof. Het meest opvallende gebouw op het Binnenhof is de met het kasteel verbonden Ridderzaal. Dit gebouw bevindt zich aan uw linkerzijde, herkenbaar onder andere aan de tralies voor de ramen van de benedenverdieping.
6. Wanneer u nu doorloopt naar Binnenhof 1A komt u bij de ingang van de oude Tweede Kamer. In de hal van deze ingang staat het Eremonument voor de Gevallenen. De erelijst van gevallenen is een gedenkteken voor hen die in de jaren 1940–1945 hun leven lieten voor ons land. De lijst is geplaatst op een gedenktafel en telt ongeveer 17.500 namen van onderdelen van de strijdkrachten, de koopvaardij, het verzet in Nederland en van een Indische groep. Iedere dag opnieuw wordt een bladzijde met 24 namen van de erelijst omgeslagen.
7. Tegenover Binnenhof 1A ziet u op nummer 22 de ingang van de Eerste Kamer.
8. Als u nu linksaf het Binnenhof verlaat en rechtsaf langs de Hofvijver gaat, ziet u aan de overzijde van de straat de Gevangenpoort (Buitenhof nummer 33). Het museum de Gevangenpoort stelt een collectie straf- en martelwerktuigen ten toon uit de tijd dat het uitvoeren van lijfstraffen nog gemeengoed was.
9. Vervolg uw weg langs de Hofvijver en ga vervolgens naar rechts. Als u over de Lange Vijverberg loopt, ziet u het Binnenhof van buitenaf. Rechts naast het Torentje van de minister-president ziet u de Trêveszaal. U kunt de zaal herkennen aan zijn vooruitspringende erker met de brede vensters.
10. Wanneer u nu rechtsaf over de Korte Vijverberg loopt, komt u langs het Kabinet der Koningin, tevens het oude woonhuis van Guillaume Groen van Prinsterer.
11. De wandeling voert nu naar de plek waar het Koninkrijk der Nederlanden is ‘geboren’. Loop in tegengestelde richting van het Plein, steek het Toernooiveld over en houdt links op het Lange Voorhout. Na de bocht links staat op nr. 19 het voormalige woonhuis van gouverneur Leopold van Limburg Stirum.
12. U loopt nu terug naar de bocht en steekt het Lange Voorhout over naar nummer 74. Hier, in het voormalige Paleis Lange Voorhout, is sinds 2002 het Escher Museum gehuisvest.
13. Op Lange Voorhout 62 is de Academie voor Wetgeving gevestigd, die in 2001 is opgericht om de kwaliteit van de wetgeving van de rijksoverheid te bevorderen, vooral door het aanbieden van opleidingen. In dit huis is Van Hogendorp gestorven. Als u nu langs Hotel des Indes wandelt en linksaf de Kazernestraat inslaat, ziet u recht vooruit een witte overkapping van de straat. Daar, aan de rechterkant, is de Hoge Raad gehuisvest (nummer 34).
14. Nu voert de wandeling naar de Algemene Rekenkamer. U loopt rechtdoor in de Kazernestraat, linksaf via de Kleine Kazernestraat terug naar het Lange Voorhout. Rechtsaf, op nummer 6–8, is het kantoor van de Algemene Rekenkamer.
15. Op Lange Voorhout nummer 4 staat de Kloosterkerk. De Kloosterkerk is een belangrijk podium geweest voor de strijd om godsdienstvrijheid in Nederland.
16. De wandeling gaat verder naar de Kneuterdijk. Daar staat in de bocht het voormalige stadspaleis Kneuterdijk, ook wel het ‘Witte Paleisje’ genoemd. Nu huisvest het paleis een deel van de Raad van State. U komt op de Kneuterdijk door de naast de Kloosterkerk gelegen Parkstraat over te steken.
17. Vanaf de Kneuterdijk kunt u ook zien waar vroeger het huis van Van Hogendorp stond op nummer 8.
18. Als u nu in de richting loopt van de Gevangenpoort en de eerste straat rechts neemt, de Heulstraat, komt u aan de zijkant van het voormalige paleis. Daar, op de hoek van de Heulstraat en de Kneuterdijk, hangt een plaquette ter herinnering aan de Grondwets wijziging uit 1848.
19. In het Haagse Grondwetpad kan het werk paleis van de koningin natuurlijk niet ontbreken. Als u de Heulstraat uit loopt, dus weg van de Kneuterdijk, kunt u aan het eind het Noordeinde oversteken en rechtsaf slaan naar nummer 66. Hiernaast ligt het Paleis Noordeinde.
20. Voor het eindpunt van de wandeling loopt u terug via het Noordeinde naar de Hoogstraat. Aan het einde rechts steekt u over. Dan bent op de Dagelijkse Groenmarkt. Hier, vanaf het oude stadhuis op nr. 1, is in 1917 het algemeen mannenkiesrecht afgekondigd.
Download hier de complete routebrochure van het Grondwetpad (deel 1 en 2)
